Budujemy bezpieczną nawierzchnię aby chronić użytkowników w przypadku upadku z urządzeń zabawowych. Poziom bezpieczeństwa jest określony za pomocą dwóch międzynarodowych norm: EN1176 i EN1177. Norma EN1176 określa ogólne wymogi bezpieczeństwa urządzeń zabawowych. Ta norma określa jak ustalić do każdego urządzenia zabawowego jego wysokość upadku, tj. z najwyższy poziom upadku, z której użytkownik może spaść przy normalnym użytkowaniu urządzenia. Ta wysokość upadku określa minimalny parametr wysokości upadku (HIC), który musi osiągnąć nawierzchnia w określonym obszarze dookoła urządzenia.
EN1177 wyznacza sposób ustalenia HIC. Do dokładnego ustalenia HIC w nawierzchni potrzebne są pomiary specjalistycznym urządzeniem. Pomiary te są z reguły wykonywane w laboratorium, ale można je również wykonać na placu zabaw, na przykład przy odbiorze placu zabaw lub po czasie, jeśli pojawiają się pytanie dot. wysokości upadku nawierzchni. Jest kilka akredytowanych firm w Polsce, które wykonują takie badanie “na miejscu”.
Aby ustalić potrzebną grubość nawierzchni, konieczne są informacje: pierwsza to wysokość upadku urządzenia zabawowego. Informacja ta znajduje się z reguły w karcie technicznej urządzenia. Tam też znajduje się informacja dot. strefy bezpieczeństwa: jest to obszar, gdzie musi się znaleźć nawierzchnia spełniające normy. Dodatkowo potrzebne są informacje od producenta nawierzchni: przy jakiej grubości osiągamy jaką wysokość upadku.
Dokładne zaprojektowanie nawierzchni bezpiecznej na placu jest pracą specjalistyczną. Niestety nawet architekci robią regularnie błędy przy projektowaniu placów zabaw. Dlatego radzimy szukać pomocy u specjalisty, który posiada wieloletnie doświadczenie w projektowaniu placów zabaw.
Dla nawierzchni z materiałów sztucznych (guma, sztuczna trawa, maty przerostowe), producent musi wykonać badanie zgodności i przedstawić wysokość HIC dla każdej oferowanej grubości nawierzchni. Dla naturalnych materiałów sypkich (piasek, kora, trawa) norma EN1176 przyjmuje następujące wysokości upadku:
| Materiał | Opis | Grubość minimalna nawierzchni | Minimalna wysokość upadku z urządzenia |
|---|---|---|---|
| mm | mm | mm | |
| Beton/kamień/asfalt | - | ≤ 600 (EN1176) ≤ 1000 (EN16630) | |
| Gleba | ≤ 1000 (EN1176) ≤ 1200 (EN11630) | ||
| Darń | - |
≤ 1000 (EN1176) ≤ 1500 (EN11630) | |
| Kora | wielkość ziarna od 20 do 80 | 200 + 100 na przemieszczenia 300 + 100 na przemieszczenia | ≤ 2000 ≤ 3000 |
| Wióry/zrębki | wielkość ziarna od 5 do 30 | 200 + 100 na przemieszczenia 300 + 100 na przemieszczenia | ≤ 2000 ≤ 3000 |
| Piasek lub żwir | wielkość ziarna od 0,2 do 8 | 200 + 100 na przemieszczenia 300 + 100 na przemieszczenia | ≤ 2000 ≤ 3000 |
| Inne materiały i inne grubości | wg badania zgodnie z EN 1177 | krytyczna wysokość upadku wg badania | |
Należy zwracać uwagę na grubość nawierzchni w przypadku materiałów sypkich. Jeżeli chcemy osiągnąć wysokość upadku do 3 metrów w piasku, to nie wystarczy wykop 30 cm i wrzucenie piasku. Ten wykop musi mieć 40 cm, ponieważ piasek będzie się przemieszczać i nigdy nie będzie idealnie równy. Również należy regularnie uzupełniać piasek aby utrzymać ten poziom 40 cm. Wielu właścicieli placów zabaw zapomina o takiej konieczność, a to oznacza często, że plac zabaw po krótkim czasie nie spełnia już normy.
W przypadku innych nawierzchni również należy systematycznie dbać o utrzymanie. Znane są problemy z nawierzchnią gumową obok piaskownicy. Piasek z piaskownicy wypada i powoli wsiąka do porowatej nawierzchni z granulatu. Po czasie nawierzchnia traci częściowo swoje własności amortyzacyjne. Maty przerostowe ze swoimi otworami dla trawy są idealnymi zbieraczami kamyków, innych mały przedmiotów i gruntu. Choć na początku świetnie spełniają normy, to wątpliwe jest, że ten poziom zostanie utrzymany jeżeli nawierzchnie nie są regularnie sprzątane. Czy jest to ważne? Może w przypadku nawierzchni gumowej obok piaskownicy nieco mniej: piaskownica nie ma szczególnych wymagań co do nawierzchni bezpiecznej. Problem powstaje wtedy, kiedy projektujemy bezpośrednio obok piaskownic wysokie urządzenia. W przypadku mat przerostowych problem jest jak najbardziej realny: często są zamontowane na placach street workout, gdzie wysokości upadku z urządzenia są maksymalne, a ryzyko upadku całkiem realne. Maty przerostowe są tanie, posiadają certyfikaty, ale czy pozostaną bezpieczne bez szczególnej troski o ich utrzymanie? Czy Państwo jako zarządcy placu zabaw regularnie sprawdzacie bezpieczeństwo nawierzchni na starszych placach zabaw?
